พ่อแม่ที่มีลูกวัยรุ่นในขณะนี้มีความกังวลใจมากขึ้นเมื่อสังคมไทยก้าวมาถึงยุค New normal เนื่องจากวัยรุ่นเป็นช่วงเวลาสำคัญของชีวิต ซึ่งเป็นช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อที่มีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและอารมณ์แปรปรวนรุนแรง ภายหลังการระบาดของโรคอุบัติใหม่จากเชื้อไวรัสโควิด-19 เป็นปรากฏการณ์ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงกะทันหัน อาจเป็นเรื่องยากสำหรับวัยรุ่นที่ถูกตัดขาดจากเพื่อนฝูงและต้องใช้ชีวิตอยู่ในบ้านเป็นส่วนใหญ่ ทำให้รู้สึกเบื่อ เหงา เครียด มีอารมณ์ผิดหวังรุนแรง พ่อแม่ควรแนะนำและชักชวนลูก ๆ ทำกิจกรรมต่าง ๆ ช่วยให้การอยู่บ้านเป็นเรื่องสนุกไม่น่าเบื่อเกินไป

          วัยรุ่นถูกกักตัวอยู่ในบ้านเป็นเวลานานย่อมรู้สึกเบื่อเป็นธรรมดา อยากแนะนำให้มองหา กิจกรรมยามว่าง ที่ชอบหรือเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ ที่ไม่เคยทำ มีกิจกรรมคลายเครียดหลายรูปแบบสามารถทำได้ในพื้นที่จำกัดมาให้เลือกทำตามความสนใจหรือความเหมาะสมดังนี้

1.ดูภาพยนตร์และรายการกีฬาด้วยกัน

          เป็นกิจกรรมที่สมาชิกทุกคนในครอบครัวร่วมแบ่งปันความสุขแก่กันและกันได้ง่าย เชื่อว่าในสถานการณ์ปกติหลายคนเคยใช้ชีวิตกับทำงานอย่างรีบเร่งทุกวัน เมื่อก่อนจะมีสถานการณ์โควิด-19 ไม่ได้มีเวลาว่างมากนัก ได้แต่เก็บหนังหรือละครที่สนใจเอาไว้ดูทีหลัง ช่วงเวลา Work from home เป็นโอกาสดีที่พ่อแม่จะชักชวนลูกวัยทีนมานั่งดูภาพยนตร์มากมายที่ยังไม่เคยดู หรือลุ้นเกมกีฬาสุดโปรดด้วยกัน ได้ใช้เวลาร่วมกับคนในครอบครัวมากขึ้น ในยุคสมัยที่งานอดิเรกของเด็กรุ่นใหม่เปลี่ยนแปลงไป วัยรุ่นสมัยนี้ดูหนังแล้วทำคลิปรีวิวหนัง ลงในยูทูปหรือเฟซบุ๊กโดยใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย ทำกิจกรรมที่สนใจเป็นงานอดิเรกที่สนุก ได้ติดต่อกับคอหนังด้วยกัน หรือสามารถหาเงินจากการทำคลิปได้ด้วย

2. เล่นกีฬาในบ้าน

          ในช่วงเวลาที่เกิดโรคระบาด การออกไปพบปะเล่นกีฬากับเพื่อน ๆ มีความเสี่ยงสูง วัยรุ่นจำต้องยอมรับ new normal หมายถึง วิถีชีวิตใหม่ที่แตกต่างจากความคุ้นเคย ต้องปรับตัวรับมือกับการเว้นระยะห่างทางสังคมอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ อย่างไรก็ตาม เด็กชอบเล่นกีฬาอย่างน้อยควรได้ออกกำลังกายในพื้นที่จำกัดหน้าบ้าน หลังบ้าน สวนสาธารณะใกล้บ้าน หรือบริเวณที่ทำได้ ไม่ว่าจะเป็นการเล่นฟุตบอล บาสเกตบอล ซอฟท์บอล ปิงปอง ขี่จักรยาน เดินเล่น โยคะ เล่นฮูลาฮูป หรือแม้แต่การเต้นแอโรบิกในห้องนอน ซึ่งเป็นเรื่องที่ทำได้ง่ายมาก

3. เล่นเกม

          วัยรุ่นยุคใหม่เล่นเกมบนมือถือและเล่นเกมออนไลน์แก้เบื่อ โอกาสนี้พ่อแม่ลองแนะนำเกมที่เคยเล่นกันสมัยเด็กให้เด็กรุ่นใหม่ได้รู้จักและสนุกสนานกับการละเล่นเรียบง่ายที่น่าสนใจมากมาย ไม่ว่าจะเป็นเกมเศรษฐี เกมโดมิโน่ หมากรุก เกมบันไดงู และของเล่นมากมายที่วัยรุ่นสมัยใหม่แทบจะไม่รู้จัก ล้วนเป็นเกมสร้างความเพลิดเพลินเล่นแก้เหงาทำให้ใจไม่ฟุ้งซ่าน ทุกคนในครอบครัวเล่นด้วยกันได้ ช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่อบอุ่นในครอบครัว

4. อ่านหนังสือ

         การอ่านหนังสือเคยเป็นงานอดิเรกอันดับต้น ๆ ของคนยุคก่อน ช่วยแก้เหงาและคลายความเครียด ถือเป็นการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์มากที่สุด มีหนังสือหลายแนวให้เลือกอ่านได้ทั้งความสนุกเพลิดเพลิน ได้ความรู้ใหม่ท้าทายสมอง เปิดรับความคิดใหม่ ๆ หลากหลายมุมมอง กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ พร้อมทั้งเพิ่มความสามารถทางภาษา และยังเป็นการฝึกสมาธิไปในตัว สามารถค้นหาหนังสือแบบ e-book ดาวน์โหลดมาอ่านแบบออฟไลน์ได้ฟรี

5.ทำอาหาร

          ระหว่างการกักตัวอยู่กับบ้านผู้คนหันมาใส่ใจทำอาหารรับประทานเองเพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อไวรัส พ่อแม่เพียงแต่เปิดโอกาสให้ลูก ๆ ได้เข้าครัวเป็นลูกมือทำอาหาร ฝึกหยิบจับเครื่องมือเครื่องใช้ในครัว เรียนรู้วิธีการปรุงอาหารด้วยมือของตัวเอง พร้อมกับเรียนรู้ด้านโภชนาการที่ดีต่อสุขภาพ หลายคนได้โอกาสลองทำอาหารเมนูแปลกใหม่ คิดเมนูอาหารที่ชอบและครีเอทอาหารง่าย ๆ ลองผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันว่าวันไหนเป็นหน้าที่ของลูกคนใดทำอาหารให้ครอบครัว

6.ปลูกผักสวนครัว

            ในยุค New normal ต้องปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตกันใหม่ ครอบครัวชวนกันปลูกผักในกระถางหรือพื้นที่ว่าง ๆ มีผักสดกินทุกวัน เป็นกิจกรรมทำยามว่างที่ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายไม่ต้องเสียเงินออกไปซื้อข้างนอกและยังปลอดภัยจากยาฆ่าแมลงด้วย การลงมือขุดดินรดน้ำสม่ำเสมอทุกวันเป็นการออกกำลังช่วยให้ร่างกายแข็งแรง ฝึกนิสัยการมีวินัย มีความรับผิดชอบ รู้จักสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงและเรียนรู้วิธีปลูกผักได้งามน่ารับประทาน

7.จัดระเบียบบ้าน

          ว่าง ๆ อยู่บ้านไม่ได้ไปไหนทำอะไรดี มีงานบ้านให้ทำมากมายเป็นอีกกิจกรรมที่ทำแล้วมีประโยชน์ บ้านสะอาดเรียบร้อย เริ่มจัดตู้เสื้อผ้า ตู้เก็บของ และห้องหับต่าง ๆ ถือโอกาสเก็บของให้เป็นระเบียบน่าอยู่ ควรเก็บกวาดสิ่งของที่ไม่ใช้แล้วทิ้งไปหรือนำไปบริจาคไม่ให้บ้านรกอีก เพื่อเสริมสร้างสุขภาพอนามัยที่ดี สร้างสภาพแวดล้อมอยู่อาศัยที่สะอาดปลอดภัย

8.ท่องอินเทอร์เน็ตและโซเชียลมีเดีย

          เพราะเด็กไม่ได้ไปโรงเรียน กิจกรรมกีฬา ดนตรี และงานสันทนาการอื่น ๆ ถูกยกเลิกหรือเลื่อนไปหมด มีข้อจำกัดเรื่องการเดินทางออกจากบ้านไปพบปะเพื่อน ๆ ทำให้วัยรุ่นรู้สึกผิดหวัง เหงาและหดหู่ พ่อแม่ควรเอาใจใส่ลูก ๆ ในช่วงเวลานี้มากขึ้น โดยเปิดไฟเขียวให้ลูกวัยรุ่นติดต่อกับเพื่อนผ่านโซเชียลมีเดียได้ แต่คงจะไม่ดีถ้าเด็กจดจ้องอยู่หน้าจอตลอดเวลา ควรจำกัดเวลาใช้งานไม่เกินวันละ 2-3 ชั่วโมง แนะนำให้ลูกรู้จักแบ่งเวลาใช้งานมือถืออย่างเหมาะสมจะเป็นวิธีช่วยเด็ก ๆ ให้จัดการกับความรู้สึกเครียด วิตกกังวล และควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น

ประโยชน์ของ กิจกรรมยามว่าง ตามแบบวิถีชีวิตความปกติแบบใหม่

• กิจกรรมคลายเครียดที่ทำร่วมกับคนในครอบครัว เป็นทางเลือกที่ดีช่วยแก้เบื่อและคลายเครียดได้ในช่วงที่เด็กวัยรุ่นถูกปิดกั้นจากการปฏิสัมพันธ์กับเพื่อนรุ่นเดียวกัน จึงกลายเป็นช่วงเวลาสำคัญที่คนในครอบครัวจะช่วยเหลือพึ่งพากันและกัน ให้ความสำคัญกับความรักในครอบครัวมากขึ้น ทำอาหารหรือจัดปาร์ตี้เล็ก ๆ กินอาหารอร่อยร่วมกันเป็นกิจกรรมที่สร้างความสุขเปลี่ยนบรรยากาศให้ผ่อนคลายไม่น่าเบื่อเหมือนกันทุกวัน
• ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ วัยรุ่นทุกยุคสมัยเป็นพวกบ้าพลังที่ปล่อยให้อยู่ว่างไม่ได้ จะเกิดความเหงาและคิดฟุ้งซ่าน เด็กควรให้ความสำคัญกับการใช้งานเวลาว่างทำงานอดิเรกที่ชื่นชอบ สามารถเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ และเพิ่มพูนทักษะด้านต่าง ๆ เช่น การแต่งเพลง การทำคลิปวิดีโอ การปลูกต้นไม้ การประดิดประดอย รวมไปถึงการฝึกทำอาหาร ซึ่งอาจเกิดไอเดียในการทำสิ่งใหม่กลายเป็นงานที่ทำให้มีรายได้เกิดขึ้นด้วย

• กิจกรรมสันทนาการ งานอดิเรกต่าง ๆ และการออกกำลังกาย ทำให้ร่างกายมีการเคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลา การที่จิตใจมีสมาธิจดจ่ออยู่กับสิ่งที่ทำ ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายและเครียดน้อยลง ทั้งยังช่วยในเรื่องเผาผลาญพลังงานและควบคุมน้ำหนักซึ่งหลายคนเจอปัญหาน้ำหนักตัวพุ่งเกินพิกัดในช่วงกักตัวอยู่ที่บ้าน 
• มอบความรับผิดชอบใหม่ กำหนดกิจวัตรประจำวันใหม่ ทำให้วัยรุ่นมีบทบาทมากขึ้น พ่อแม่อาจจะขอความช่วยเหลือให้ลูกวัยรุ่นช่วยดูแลน้องเล็ก ทำความสะอาดบ้าน ทำอาหารเย็น สอนให้น้องเต้นหรือเล่นเกมสนุก ๆ 

อยู่บ้านประหยัดค่าใช้จ่าย พ่อแม่ไปทำงาน ลูกไปเรียน แน่นอนว่าต้องมีเรื่องให้เสียเงินทั้งค่าเดินทาง ค่าอาหารแต่ละมื้อ และค่าใช้จ่ายจิปาถะ การอยู่กับบ้านทำอาหารเองเป็นกิจกรรมที่ช่วยประหยัดเงินได้มาก ไม่ต้องเข้าสังคมกินเลี้ยงตอนเย็นหรือร่วมงานปาร์ตี้ตอนกลางคืนซึ่งเป็นค่าใช้จ่ายฟุ่มเฟือยจำนวนไม่น้อยในแต่ละเดือน

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในยุคของความปกติแบบใหม่

          ในช่วงการระบาดของไวรัสโควิด-19 ทุกคนต้องร่วมมือรักษาระยะห่างสังคมเพื่อลดความเสี่ยงติดเชื้อไวรัส แน่นอนว่าคนที่คุ้นเคยกับวิถีชีวิตเดิมต้องปรับตัวอย่างมากซึ่งพฤติกรรมหลายด้านเปลี่ยนไปอย่างถาวรกลายเป็น new normal หมายถึง ความปกติรูปแบบใหม่ที่คนในสังคมต้องปรับตัวยอมรับการอยู่กับบ้านเกือบตลอดเวลาให้ได้ในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นเรียน ทำงาน ทำธุรกิจ กินอาหาร สุขอนามัย การสื่อสารออนไลน์ หรือการทำกิจกรรมต่าง ๆ ไม่เพียงจะต้องปลอดภัยจากการติดเชื้อไวรัสเท่านั้น แต่ยังมีความสุขกับชีวิตเหมือนเป็นเรื่องปกติด้วย

ผลกระทบจากการระบาดของไวรัสโควิด-19 ทำให้วัยรุ่นพลาดเหตุการณ์สำคัญในชีวิต พลาดการแข่งขันกีฬา การเดินทางท่องเที่ยว พิธีการสำเร็จการศึกษา ตลอดจนงานเฉลิมฉลองต่าง ๆ ที่ตั้งตารอคอยมาเป็นเวลานาน เป็นความสูญเสียที่พ่อแม่ยื่นมือเข้าช่วยแก้ไขไม่ได้ แต่ยื่นมือเข้าช่วยปลอบประโลมใจวัยรุ่นที่กำลังเศร้าโศก แม้ว่าตัวพ่อแม่เองจะมีความวิตกกังวลแต่ก็ต้องรับมือให้ได้ อย่าส่งต่ออารมณ์ความรู้สึกของตัวเองทำให้ลูกวัยรุ่นเกิดความเครียดและรู้สึกไม่ปลอดภัยตามไปด้วย เข้าไปพูดคุยกับลูกและอดทนรอรับฟังปัญหาเมื่อลูกพร้อมจะเล่า ลองช่วยกันหากิจกรรมทำร่วมกันในครอบครัวทำให้รู้สึกเบื่อน้อยลง แบ่งเวลาและเลือกทำกิจกรรมตามความเหมาะสม ซึ่งทุกอย่างต้องเกิดจากความยินยอมพร้อมใจ ทุกคนมีส่วนร่วมพูดคุยเสนอคำแนะนำและร่วมกันแก้ไขปัญหา จะช่วยให้ลูกวัยรุ่นผ่านช่วงเวลาที่ยากลำบากนี้ไปได้

ที่มาข้อมูล

• https://allwellhealthcare.com/activity-in-the-house/
• https://www.healthychildren.org/English/health-issues/conditions/COVID-19/Pages/Teens-and-COVID-19.aspx
• https://www.wakehealth.edu/Stories/Podcasts/BestHealth-Podcasts/Talking-to-children-about-our-new-normal-during-COVID19
• https://www.dmh.go.th/news/view.asp?id=2288
• https://sites.google.com/site/payhakaongwayrun/